Wiosna!
Słońce budzi rośliny do życia i deszczyk dopinguje do wzrostu.
Jest się z czego cieszyć!

Wiosenne szkolenie dla nauczycieli języka polskiego w Kolonii to jeszcze jeden powód do radości.
Ożywcze jak słońce i deszczyk dla steranego rokiem szkolnym ciała pedagogicznego są seminaria prowadzone przez znakomite metodyczki z Polonijnego Centrum Nauczycielskiego w Lublinie. Tegoroczne szkolenie odbyło się 20 i 21 kwietnia: w piątek w sali seminaryjnej Bezirksregierung, w sobotę w świetlicy domu akademickiego Melaten. W seminarium prowadzonym na przemian przez Małgorzatę Małyską i Grażynę Wiśniewską wzięło udział ponad 20 członkiń Związku Nauczycieli Języka Polskiego z terenu całych Niemiec.
Dla wielu koleżanek była to okazja do spotkania w zaprzyjaźnionym gronie po roku niewidzenia się. W ciągu owego roku każda z uczestniczek miała okazję wypróbować w swojej pracy materiały i wskazówki zdobyte na poprzednim seminarium. Wymiana doświadczeñ jest jednym z pożytków płynących ze spotkania. Także koleżanki z lubelskiego Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą ciekawe są usłyszeć, jak przygotowane przez nie „idealne lekcje” sprawdzają się w praktyce. W czasie szkolenia uczestniczki z przyjemnością stają się uczennicami i z zapałem wykonują polecenia prowadzących. W praktyce nie wszystko idzie tak gładko.
Ponieważ adresatami lekcji bywają dzieci w różnym wieku i o różnym stopniu sprawności w posługiwaniu się językiem polskim, nauczycielki muszą dostosować proponowane rozwiązania do możliwości swoich uczniów. Od inwencji nauczycielki będzie zależało, w jaki sposób skorzysta z materiałów uzyskanych w czasie szkolenia. Z wdzięczności wobec koleżanek z PCN należy zaznaczyć, że każda z uczestniczek szkolenia otrzymuje komplet wszelkich materiałów koniecznych do odtworzenia zademonstrowanej lekcji. Ta wygoda zwalnia uczestniczki z konieczności robienia notatek w trakcie zajęć i pozwala całkowicie poświęcić się „zabawie w szkołę”.
Do młodszych dzieci skierowane były lekcje przygotowane przez Małgorzatę Małyską. Bohaterami pierwszej były „osy”, drugiej – „koty”. Zgodnie z metodą całościowego kształcenia lekcja obejmowała czynności aktywizujące uczniów zarówno fizycznie i intelektualnie, jak emocjonalnie. Swobodny ruch przy dźwiękach muzyki, rysowanie, wycinanie, klejenie i tym podobne czynności wykonywane zespołowo prowadziły do stworzenia dzieła plastycznego, w którym każdy uczeń miał szansę zawarzyć cząstkę własnej pomysłowości i pracy. Emocjonalne zaangażowanie uczniów w przedmiot lekcji jest kluczem do pedagogicznego sukcesu. Nie trudno sobie wyobrazić, że spełnione twórczo i zadowolone ze swego dzieła dzieci łatwiej otwierają się na przekaz bardziej zintelektualizowany. Chętnie dowiedzą się czegoś o osie, którą narysowały, chętnie posłuchają wiersza albo historii o przygodach „swojego” kota. Aktywność ruchowa i twórczość plastyczna okazują się dobrą rozgrzewką dla wyobraźni językowej.
Rozruszać „klasę” w takt góralskiej przyśpiewki „Hej, bystra woda” starała się również Grażyna Wiśniewska – mimo iż przygotowana przez nią lekcja adresowana była do osób dojrzalszych: obok szerszej znajomości języka dysponujących również określonym zasobem wiedzy o kulturze. Apelowanie do tej wiedzy następowało już na etapie wstępnego tańca, „odtańczonego” w różnych konwencjach muzycznych. To właśnie muzyka, w połączeniu z poezją Marka Grechuty, pełniła w lekcjach Grażyny rolę emocjonalnego klucza uruchamiającego kreatywność uczniów. Uczestniczki szkolenia okazały się podatne na poetycką inspirację: W ćwiczeniu wykorzystującym metodę wiersza połówkowego brakujące fragmenty wersów dopisywane tekstowi Grechuty o Tatrach nie ustępowały oryginalnym frazom. Nie mniej przydatna okazała się piosenka krakowskiego artysty o roli sztuki w życiu, wykorzystana przez Grażynę na kolejnej lekcji. Owszem, posłużyła jako materiał do ćwiczeń z zakresu słownictwa i gramatyki, lecz przede wszystkim obudziła indywidualne artystyczne wzruszenie, ożywiając nim rozmowy o sztuce będące przedmiotem lekcji.
Wykorzystanie utworów literackich w praktyce szkolnej wydaje się trudne ze względu na wysokie wymagania, jakie stawiają one odbiorcy. Należy chyba jednak próbować godzić się na niekompletność odbioru, przykrawając niekiedy wielkie dzieła do swoich małych potrzeb. Twórcza iskra, jaka leżała u ich zarania, potencjał rozpalania wyobraźni są największym sprzymierzeńcem nauczyciela w budzeniu wrażliwości i rozwijaniu uczniowskich umysłów. Jako znakomity przykład owocnego zastosowania wysokiej literatury w pracy z najmłodszymi może służyć lekcja Małgorzaty Małyskiej, bazująca na wierszu „Droga” z cyklu „Poema naiwne” Czesława Miłosza, zademonstrowana na szkoleniu w zeszłym roku.
W tym roku Małgorzata Małyska zaprezentowała (i sprezentowała) uczestniczkom szkolenia książkę lubelskiego poety Zbigniewa Dmitrocy „Rymy na każdą okazję” oraz towarzyszące jej „Dyktanda obrazkowe” – zbiór rysunków Magdaleny Józefczuk-Dmitrocy. Pozycja powstała z inicjatywy PCN jako zasób wierszowanych tekstów dla dzieci wraz z ilustracjami do wykorzystania w nauczaniu języka polskiego w szkołach polonijnych.
Z podobnym zamiarem metodycznego wsparcia polskich nauczycieli za granicą został opracowany wirtualny podręcznik dostępny do załadowania na stronie internetowej „Włącz Polskę”, czyli www.wlaczpolske.pl (dostępny także poprzez portal www.polska-szkola.pl.) Fragment szkolenia poświęcony nowo powstającej ofercie Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą i MEN był instrukcją i zaproszeniem do korzystania z podręcznika. Materiały z zakresu nauki języka, historii i geografii zestawione w jednostki lekcyjne dopasowane do wieku i poziomu uczniów, mogły być dowolnie wybierane i układane przez nauczycieli odpowiednio do indywidualnych potrzeb. Kto zatem nie miał sposobności uczesniczyć w inspirującym spotkaniu w Kolonii, może w poszukiwaniu pomysłów sięgnąć do internetowej konserwy. Oby i tam doświadczył ożywczego tchnienia polszczyzny!

Elżbieta Ogrodowska Jesionek

26.06.2010 w gmachu Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Polski odbyła się uroczystość dla absolwentów klas 10 szkół w Północnej Nadrenii-Westfalii objętych nauką języka polskiego jako języka ojczystego.
Przybyło ok 200 uczniów w towarzystwie swoich nauczycieli, rodziców i dyrektorów szkół, pani konsul Małgorzata Wejtko, Dr. Börvenich, dyrektor Bezirksregierung Köln , przedstawiciele Urzędów Szkolnych, pani Liliana Barejko-Knops,
przewodnicząca Związku Nauczycieli Języka Polskiego i Pedagogów i jednocześnie przedstawicielka Bezirksregierung Köln oraz ksiądz Stefan Ochalski z Polskiej Misji Katolickiej w Kolonii. Uroczystości otworzyła pani konsul Wejtko witając przybyłych
i gratulując absolwentom zdanych egzaminów końcowych. Podkreśliła korzyści władania językiem polskim w obliczu zacieśniających się stosunków polsko-niemieckich i życzyła  przybyłej młodzieży dalszych sukcesów w nauce.

Gospodarz imprezy, Związek Nauczycieli Języka Polskiego i Pedagogów z przewodniczącą panią Barejko-Knops powitała zaproszonych kwiatami i upominkami. W podziękowaniu za udzielenie pomieszczeń na tę uroczystość przewodnicząca wręczyła na ręce pani konsul portret Chopina wykonany ręką artysty Herberta Knopsa. Pani Barejko-Knops podkreśliła znaczenie nauki języków ojczystych chwaliła zapał i osiągnięcia uczniów oraz uhonorowała osoby udzielające się sprawie rozpowszechniania tego przedmiotu w szkołach.
Szczególnie ciepłymi słowami zwróciła się do Dr Börvenich, za wstawiennictwem którego została umożliwiona kontynuacja nauki języka polskiego w Bergisch Gladbach. Symbolicznym bukietem kwiatów podziękowała pani Iwonie Hylus, matce ucznia, która po 7 latach starań u boku Związku doprowadziła do założenia klas z językiem polskim w Hamm.

Absolwentom klas 10 nauczyciele wręczyli świadectwa ukończenia nauki języka polskiego oraz nagrody książkowe. Uczniowie i ich rodzice uświetnili tę uroczystość wysokiej klasy programem artystycznym. W repertuarze znajdowały się utwory muzyczne, jak np kompozycje Chopina, chansons, utwory na gitarę i harfę oraz recytacje wierszy.

Ojczyzna moja nie stąd stawa czołem;
Ja ciałem zza Eufratu,
A duchem sponad Chaosu się wziąłem:
Czynsz płacę światu.

Cyprian Kamil Norwid

W grudniu 2003 odbyły się po raz czwarty wybory członków zarządu Związku Pedagogów i Nauczycieli Języka Polskiego w Niemczech. Przewodniczącą została ponownie Liliana Barejko-Knops pełniąca tę funkcję od początku istnienia związku, czyli od 1997 roku. Po raz drugi wybrano na zastępcę przewodniczącej Irenê Zejmo. Ponadto do Zarządu weszły dwie nowe osoby: pani Maria Wieland przejęła funkcję skarbnika, a pani Danuta Kalinowska – funkcję sekretarza. W chwili obecnej ZNJPiPwN zrzesza 31 członków i sympatyków i obejmuje opieką 31 już istniejących ośrodków nauczania języka polskiego oraz te, które znajdują się w stadium organizacji. W 2001 odbył się Europejski Rok Języków, w którym szkoły języka polskiego jako ojczystego zaprezentowały się licznymi wystawami o Polsce. W 2002 roku Związek Nauczycieli Języka Polskiego i Pedagogów zorganizował z okazji swojego pięciolecia konkurs młodych talentów pod tytułem „Piękna nasza Polska cała” w różnych kategoriach takich jak wypracowanie, wiersz, recytacja, plakat czy śpiew. Prace laureatów zaprezentowano w salonach Konsulatu Generalnego.

W czasie ostatniej dwuletniej kadencji ZNJPiPwN odbywały się jak w latach ubiegłych comiesięczne spotkania w Leverkusen. Ich celem są bieżące szkolenia nauczycielek oraz wymiana doświadczeñ. Prezentowano tu konspekty lekcji, dzielono się uwagami, dyskutowano o problemach. Ponadto uczestnicy regularnie zapoznawani byli z bieżącymi postanowieniami niemieckich władz oświatowych. Dwa razy do roku odbywają siê dwudniowe szkolenia metodyczne, które cieszą się olbrzymim zainteresowaniem. W bieżącym roku szkolnym w ramach doskonalenia zawodowego w czasie wakacji nauczycielki uczestniczyły także w kursach metodycznych w Lublinie oraz Krakowie. W trosce o właściwy status języka polskiego wśród polonii niemieckiej nauczycielki wzbogacają swoją działalność o różne formy pracy. Zorganizowane zostały obchody tradycyjnych rocznic, np. 11 Listopada oraz świąt: andrzejki, mikołajki, spotkania Bożonarodzeniowe, Wielkanoc, Dzień Dziecka, Dzień Matki, uroczyste zakończenie roku szkolnego w Konsulacie RP w Kolonii. W uroczystościach tych uczestniczą nie tylko uczniowie, ale również ich rodziny i przyjaciele. Ponadto zorganizowane zostały Warsztaty taneczno-muzyczne w Ośrodku Concordia. 1 czerwca uczniowie wzięli udział w obchodach Dnia Dziecka w Oberhausen. Zgromadzone fundusze przeznaczone zostały na cele charytatywne. Do tej pory odbyło się już 12 wycieczek do Polski uczniów klas 9-10 z sześciu ośrodków. Młodzież nie tylko zwiedziła Kraków, Poznań i Warszawę, Gdańsk i Wrocław, ale również wzięła udział w lekcjach języka polskiego i historii w polskich liceach.
Jak co roku przeprowadzone zostały we wszystkich ośrodkach w klasach 9-10 egzaminy wewnętrzne. Ocena z ww. egzaminu wpisywana jest na świadectwo niemieckie jako równoważna z drugim językiem.
Do ważnych osiągnięć w działaniu ZNJPiPwN należy zaliczyć akcję protestacyjną skierowaną przeciwko ograniczeniu ilości ośrodków nauczania języków ojczystych

Mimo tak pozytywnie rozwijającego się nauczania języków ojczystych, władze oświatowe NRW ze względu na trudności finansowe podjęły decyzję o ograniczeniu liczby placówek MEU. Przewodnicząca Związku Pani Liliana Barejko – Knops poinformowała o zaistniałej sytuacji Rząd Polski, Ambasadę w Berlinie, Konsulat Generalny oraz przeprowadziła rozmowy z niemieckimi władzami oświatowymi. Ponadto na Kongresie Polonijnym w Krakowie odczytała ona apel wyrażający zaniepokojenie rozwojem sytuacji. Protest ten podpisała większość uczestników Kongresu. Przeprowadzono ponadto akcję zbierania podpisów na listach protestacyjnych w NRW, w którą zaangażowały się wszystkie ośrodki, w wyniku czego zebrano ponad 2000 podpisów. Przewodnicząca udała się także osobiście dwukrotnie do Landtagu, gdzie w kilkugodzinnych debatach potrafiła przekonać przedstawicieli Landtagu, Kancelarii Państwa i Ministerstwa do Spraw Szkolnych o słuszności argumentów podanych w proteście. Dzięki natychmiastowej reakcji i usilnym staraniom zostaną zachowane już istniejące miejsca nauczania języka polskiego. Nie będzie jednak, przynajmniej tymczasowo, możliwości organizowania nowych ośrodków. Rozwiązanie tego problemu będzie w dalszym ciągu priorytetowym zadaniem Związku. W chwili obecnej prowadzona jest akcja wspierania ośrodków MEU w Dolnej Saksonii.

Irena Zejmo

Kolejny raz członkinie Związku Nauczycieli Języka Polskiego i Pedagogów w Niemczech miały możliwość uczestnictwa w konferencji metodycznej nauczycieli polonijnych. Szkolenie to odbyło się w Kolonii w dniach od 19. do 21. czerwca 2015 i zostało zorganizowane dla 30 nauczycieli polonijnych przez zarząd związku pod przewodnictwem Liliany Barejko-Knops.
Uroczyste rozpoczęcie zostało zainicjowane mową przewodniczącej związku Pani Barejko-Knops oraz wiceprezesa stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusza Bonisławskiego. Oboje w swych wystąpieniach uczcili pamięć oraz zwrócili szczególną uwagę na zasługi dla polskiej kultury i historii dokonane przez niedawno zmarłego, wybitnego polskiego historyka, publicysty i działacza politycznego  Władysława Bartoszewskiego. Zarówno Pani Barejko-Knops, jak i Pan Bonisławski brali aktywny udział i towarzyszyli przebiegowi całej trzydniowej konferencji.
Podczas Konferencji Medalami Edukacji Narodowej zostały odznaczone dwie członkinie Związku:
1.pani Anna Sterz ,która od 2007 roku do dziś wykazywała i nadal wykazuje szczególne zaangażowanie w promocję nauki języka polskiego i w organizowaniu życia szkolnego, czego efektem jest wyjątkowe zainteresowanie dzieci i młodzieży lekcjami języka polskiego w Freiburgu .
2 pani Anna Herling, która Herling od 2007 roku uczestniczyła we wszystkich zebraniach Związku, we wszystkich szkoleniach, jubileuszach oraz projektach Związku oraz wykazuje szczególne zaanagażowanie w promocję nauki języka polskiego i w organizowaniu życia szkolnego, czego efektem jest wyjątkowe zainteresowanie dzieci i młodzieży lekcjami języka polskiego w Düren.

Kolejny etap obejmował prezentację filmu przedstawiającego działalność Związku Nauczycieli Języka Polskiego i Pedagogów w Niemczech. Uroczyste otwarcie Konferencji zamknął referat Pani Anny Smolińskiej na temat sytuacji i dokonań Polskiej Rady Oświaty we Włoszech.
Całość urozmaicały występy artystyczne uczniów Polskiej Szkoły w Kolonii.
Głównym celem zjazdu było podkreślenie znaczenia historii współczesnej Polski oraz wykorzystanie tej wiedzy na lekcjach języka polskiego, jak również przedstawienie niektórych psychologicznych aspektów pracy nauczyciela. Również w tym przypadku teoria została potwierdzona przykładami praktycznego zastosowania w czasie warsztatów.
Praca podczas zjazdu koncentrowała się na dwóch blokach tematycznych , a mianowicie bloku historycznym i psychologicznym. W trakcie zajęć prowadzonych przez Panią Małgorzatę Żuławnik– przedstawicielkę Instytutu Pamięci Narodowej- uczestniczki miały okazję zapoznania się z alternatywnymi metodami (między innymi grami) nauki historii.
Blok psychologiczny, prowadzony przez Pana Sławomira Prusakowskiego- psychologa, stałego współpracownika Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”– skupiał się w obrębie dwóch tematów: asertywność nauczyciela, jego rozwój osobisty a rozwój ucznia oraz stres jako nieodłączny faktor w zawodzie nauczyciela i sposoby jego zwalczania.
Praca w grupach przebiegała sprawnie i bezproblemowo; dzięki znakomitemu przygotowaniu i profesjonalnemu prowadzeniu zajęć warsztaty dałymożliwość przeanalizowania i praktycznego przećwiczenia wiedzy nabytej w trakcie wykładów. Każda z uczestniczek mogła poszerzyć swoje kompetencje zawodowe.
Zarówno w trackie pracy w grupach, jak i w późniejszych rozmowach z uczestniczkami widać było wyraźne zadowolenie z jakości szkolenia.
Zarząd związku zatroszczył się również o czas wolny uczestniczek szkolenia. Bogata i różnorodna oferta zajęć w czasie wolnym pozwalała na odpoczynek w miłej atmosferze.
Podsumowując, konferencję można uznać za naprawdę udane i owocne wydarzenie. Było ono nie tylko kolejnym impulsem w doskonaleniu nauczycieli polonijnych, ale i szansą na przyszłą współpracę między Związkiem Nauczycieli Języka Polskiego i Pedagogów w Niemczech a „Wspólnotą Polską”, wobec czego przedstawiciele obu stron wyrażali swe zainteresowanie.